ADLİ OTOPSİ

Dr. Filiz Gültekin Tırtır*
Av. Mustafa Tırtır**

c) DIŞ MUAYENE :
Dış muayenede, önce şahsın kim olduğunun tespiti yapılır. Öncelikle ceset, varsa şüpheli ya da yakınları tarafından teşhis edilmeli, aksi takdirde cesedin tahmini yaşı, kimliği, boyu, ağırlığı, tıraşlı olup olmadığı ve genel görünüşü ile ölü lekeleri, soğuma ve ölü katılığı hususu dikkate alınarak ölüm zamanı açıkça belirtilir.
Cesedin dişlerinin protez ya da çürük olup olmadığı, protez ise, isimleri ile birlikte tespit edilerek rapora yazılmalıdır. Zira kimliğin tespit edilememesi halinde dişler, kişinin kimliği ile ilgili bilgi verecektir.
Ölüde setleşme olup olmadığının tespiti için çeneden aşağı doğru tüm adaleler incelenmelidir. Cesedin taşınması esnasında tutulan yerde ölü sertliğinin kaybolacağı unutulmamalıdır.
Ölü morluklarının yayılışı, gösterdiği renk, dikkatle tetkik edilmeli ve rapora yazılmalıdır. Çürüme belirtileri, çürümenin başladığı ve yayıldığı bölgeler de tespit edilerek raporda yer verilmelidir. Cesette çürüme çok yaygın ise ve hatta böcek, larva gibi canlı organizmalar mevcut ise; tetkik edilmesi amacıyla bunlardan numune alınarak cam kaplara konmalı ve saklanmalıdır. Vücutta bit, pireye rastlanırsa, bunların canlı olup olmadığı belirtilmelidir.
Ölüde meydana gelen ekimozlar, cebir için kullanılan aletin özelliği hakkında bize fikir verecektir. Ray şeklindeki bir ekimoz, demir bir çubukla ya da sopa ile vurulduğunu göstermektedir. Ayrıca ekimozun rengi de, bize ölüm zamanı hakkında ortalama fikir verecektir .
Dışardan görülen yaraların gerçek vasıfları dikkatlice tespit edilmelidir. Bu yaraların fotoğrafı çekilmeden ve kameraya kaydedilmeden vücudun kesilmesi işlemine geçilmemelidir. Çok kıllı olan vücutlarda ve bilhassa saçlı deride bazı lezyonlar gözden kaçabilir .
Kemiğe yakın yaraların kesici alet yarası mı, yoksa künt cisim yarası mı olup olmadığının tespiti yapılmalıdır. Çünkü bu bölgelerde yer alan yaralar birbirine benzememektedir.
Vücut boşluklarında (ağız, bogaz, kulak, anüs, burun ve vagina ) her hangi bir cismin bulunup bulunmadığı ve bu bölgelere her hangi bir cismin sokulup sokulmadığı, tecavüz hususu da dikkate alınarak tespit edilmelidir. Kişinin ölmeden önce boğuşma ya da kavga etme gibi öldüren kişi ile temas etmesi hususu dikkate alınarak elbiselerdeki yırtılmalar ile, parmaklarından, tırnak diplerinden ve saçından örnekler alınmalıdır .
Ölünün ağız ve burnundaki köpükler dikkate alınmalıdır. Zira kişinin akciğer ödeminden saradan ve suda boğulmak suretiyle ölenlerden ayrım yapmakta güçlük çekilebilir.
Kadın cesetlerde, genital muayene yapılarak kızlık zarının sağlam olup olmadığı, yırtık mevcut ise, bu yırtığın eski mi yoksa taze yırtık mı olduğu belirtilmeli ve varsa diğer travmatik bulgularla birlikte raporda açıklanmalıdır.
Cinsel saldırı iddiası olan olaylarda, otopsiden önce standart teknikle en az 3-4 lama vaginal smear alınmalı, teknik olanakların yeterli olmadığı durumlarda lamlar bir süre açık havada kurutulmalı, daha sonra %50 eter, %50 alkol solüsyonuna konmalıdır. Bu numuneler sperm tespiti için laboratuarlara gönderilmek üzere Cumhuriyet Savcılığı’na teslim edilmelidir.
Erkek cesetlerin ise, sünnetli olup olmadığı rapora mutlaka yazılmalıdır. Anal bölge muayenesi yapılmalı, tespitler açıkça yazılmalıdır.
Yeni doğan ölümlerinde; dış muayenede kilo, boy, oturma yüksekliği, kafa, göğüs ve karın çevresi ve ayak taban uzunluğu ölçülmelidir. Bıngıldağın durumu, saç ve tırnak uzunluğu ölçülmeli, derinin durumu, göbeğin konumu belirtilmelidir. Bu vakalarda varsa plasenta da ayrıntılı bir şekilde muayene edilmelidir. Plasentanın ağırlığı, çapı, kalınlığı ölçülmeli ve muayene edilmelidir .
Ateşli silah mermi yaralarının tetkikinde ise, çıkış deliğinin, giriş deliğinden büyük olduğu kaidesine bağlı kalınarak mermi deliklerine dair yapılan değerlendirmeler her zaman doğru sonuca götürmeyeceği unutulmamalıdır. Açıkça belirtmek gerekir ki, bitişik ve bitişiğe yakın atışlarda bu kaide geçerli değildir. Mermi çekirdeğinin vücuda girmeden önce deriye bastırmasından meydana gelen vurma halkası, merminin gerçek çapını ifade etmez, ancak giriş deliğini belirtir. Mermi çekirdeğinin deride açtığı delik, çekirdeğin ucuna, silahın cinsine, atış mesafesine, kullanılan barutun cins ve miktarına göre, mermi çapından büyük veya küçük olabilir. Ayrıca atış mesafesinin tetkiki açısından elbiselerde bulunan mermi deliklerinin tetkiki ile tespit edilebilir.
Deri üzerinde, mermi deliği etrafında meydana gelen vurma halkası ve tatuaj olarak adlandırılan kurşun giriş deliği çevresindeki yanık, is ve barut izlerinin ayrıntılı olarak ölçüsü alınmalı ve tarif edilmelidir. Barut artıklarının dağılış ve yaygınlığı, atış mesafesini ve atış yönünü belirtebileceği için bu bilgiler ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Bu delil çok değerli ise deriyi kesip almak yerine, derinin fotoğrafı çekilmelidir.
Ası, elle ve iple boğma vak’alarında, boyun bölgesi çok dikkatle incelenmeli, tırnak yaraları, parmakların baskısından oluşan ekimozlar anatomik yerlerine göre tarif edilmelidir. Ağız ve burun kapama hadiselerinde dış muayenede, burun, ağız çevresi, yanaklar ve çene bölgesinde elle bastırmaya bağlı olarak gelişen lezyonlar saptanacaktır. Bunlardan ilki tırnaklar ile oluşan sıyrıklar ve ikincisi ise parmaklar ile oluşan ekimozlardır. El ile dişler arasında sıkışan dudakların iç yüzlerinde dişlere uyan bölgelerde küçük doku yırtılması ve ekimozlar gelişebilir. Tüm bu etkenler kişinin ağız ve burunun kapatılarak öldüğünün bir göstergesidir.

Altıncı sayfa için tıklayınız